مهمترین زبان جادوگران
به نظر می رسد مدرسه هاگوارتز، برخلاف مدارس دیگر، دست کم در سالهای اولیه تحصیل، بر آموزش زبانهای خارجه تأکید نمی کند. ولی زبانی وجود دارد که حتی دانش آموزان سال اول نیز با آن روبرو می شوند و آن زبان ، زبان لاتین است.بسیاری از وردها ، افسونها و نفرینها فقط واژه های لاتین مربوط به اثر موردنظر هستند. به عنوان مثال ورد « لوموس » یعنی همان وردی که باعث می شود نور از انتهای چوبدستی جادوگرها خارج شود، واژه ای لاتین به معنای نور است. ورد « ناکس » یعنی همان وردی که باعث می شود نور چوبدستی جادوگرها خاموش شود، واژه ای لاتین به معنای تاریکی است.
از زبان لاتین در مکان های دیگر نیز استفاده میشود.به عنوان مثال، مودی چشم باباقوری قبلا کارآگاه بود(در دنیای هری پاتر، کارآگاه را Auror می نامند.)کارآگاه به افسر پلیسی گفته می شود که شغلش دستگیری و محاکمه جادوگران شرور است.در زبان لاتین واژه ی Aurora کلمه ی دیگری به معنای نور است. بنابراین کارآگاه (aurer) نامی کاملا مناسب برای فردی محسوب می شود که با تاریکی می جنگد. شعار هاگوارتز نیز به زبان لاتین است:Drago dormiens nunquam titillandus (به معنی « هرگز اژدهای خفته را قلقلک ندهید.») جی.کی.رولینگ گفته است:« علاقه دارم این گونه بیاندیشم که جادوگرها از این زبان مرده ، در نقش زبانی زنده استفاده می کنند.»
این نکته که زبان لاتین از چنین اهمیتی برخوردار است ، نکته ای معقول به نظر می رسد. پس از آن که در حدود 2هزار سال پیش رومیها اروپا(و از جمله بریتانیا) را تسخیر کردند ، زبان لاتین تبدیل به زبانی عمومی و مشترک شد.یعنی زبانی که در سراسر امپراتوری قابل استفاده بود. دانشمندان به این زبان اتکا می کردند تا مطمـئن شوند نتیجه ی کار و تحقیقات آنان می تواند در اختیار دیگران قرار گیرد. افزون بر این زبان لاتین ، زبان اولیه و اصلی مسیحیت بود. به مدت چندین قرن ، اغلب کتابها به زبان لاتین نوشته می شدند؛ زیرا احتمال اینکه افراد تحصیلکرده از این زبان آگاهی داشته باشند بسیار زیاد بود.
زبان لاتین ویژه جادوگرها
در زیر چند ورد ارائهمی شود که از زبان لاتین برگرفته شده اند:
• آکسیو(ACCIO): ورد احضار کردن ، که از واژه ی لاتین آکسیو به معنی صدا زدن یا فراخواندن گرفته شده است.
• آپارسیوم(APARECIUM): باعث مرئى شدن جوهر نامرئى می شود که از واژه ی لاتین آپارئو(appareo) به معنای مرئى شدن یا ظاهر شدن گرفته شده است.
• نفرین کانجانکتیویتوس(CONJUNCTIVITUS): دید چشم را تضعیف می کند ، که از واژه ی لاتین کانیوگو(coniugo) به معنای متصل کردن همه چیز به هم بر گرفته شده است. چشم از بافتی پیوندی به نام ملتحمه ی چشم برخوردار است. هنگامی که این بافت آلوده شود ، فرد مزبور دچار ورم ملتحمه می شود که این بیماری در بین مردم به «صورتی شدن چشم»معروف است.
• دِلِتریوس(DELETRIUS): باعث ناپدید شدن اشیاء می شود ؛ از واژه ی یونانی دلـئو(deleo) به معنای پاک کردن یا نابود کردن گرفته شده است.
• دِنسوژو(DANSAUGEO): باعث می شود اشیاء به طور غیر قابل کنترل ، رشد کنند و بزرگ شوند و احتمالا از واژه ی لاتین دنسو به معنای ضخیم کردن گرفته شده است (دراکو مالفوی این نفرین را به سوی هری نشانه می گیرد ، اما نفرین کمانه کرده و به دندان هرمیون برخورد می کند.)
• دیفیندو(DIFFINDO): اشیاء را می شکافد؛ از واژه ی لاتین دیفیندو به معنای شکافتن یا جدا کردن برگرفته شده است.
• دیسندیوم(DISSENDIUM): اشیاء را باز می کند و به عنوان مثال می توان به مجسمه ی جادوگری که نگهبان راه مخفی هاگوارتز به کاسه ی عسل است اشاره کرد؛ از واژه ی لاتین دیسیدو به معنای جدا کردن برگرفته شده است.
• اِنِرویت(ENERVATE): به اشیاء نیرو می دهد؛(نکته عجیب اینجاست که تأثیر این افسون ، دقیقا متضاد معنای آن ، هم در زبان لاتین و هم در زبان انگلیسی است.در زبان انگلیسی ، این واژه به معنای تضعیف کردن است و ریشه ی لاتین آن، یعنی اِنِروو(enervo) نیز دارای همین معنی است، و هیچ یک از آن دو واژه ، معنی تقویت کردن را نمی دهد.)
• اکسپکتوپاترونوم(EXPECTO PATRONUM): باعث ایجاد یک حامی یا پشتیبان می شود؛ از واژه های لاتین اکسپکتو(expecto) به معنای بیرون دادن وپاترونوس(patronus) به معنای محافظ گرفته شده است.
• اکسپلیارموس(EXPELLIARMUS): حریف را خلع سلاح می کند؛ از واژه ی لاتین اکسپلو(expello) به معنای خلع کردن و آرما(arma) به معنای اسلحه برگرفته شده است.
• افسون فیدلیوس(FIDELIUS CHARM): رازی را به فرد قابل اعتمادی می سپارد؛ از واژه لاتین ، فیدلوس(fidelus) به معنای وفادار و قابل اعتماد برگرفته شده است.
• فاینایت اینکانتاتِم(FINITE INCANTATEM): به افسونهای دیگر پایان می دهد. از واژه های فاینایت به معنای پایان دادن و اینکانتاتم به معنای ورد و افسون برگرفته شده است.
• ایمپدیمنتا(IMPEDIMENTA): شئ یا فرد را متوقف می سازد.از واژه لاتین ایمپدیمنتوم(impedimentum) به معنی مانع شدن و جلوگیری برگرفته شده است.
• اینسندیو(INCENDIO): برای جابه جایی به وسیله پودرپرواز از یک شومینه به شومینه ای دیگر، مورد استفاده قرار می گیرد؛ و از واژه ی لاتین اینسندیا به معنای آتش برگرفته شده است .
• اُبلیویات(OBLIVIATE): باعث فراموشی فرد موردنظر می شود؛ از واژه ی لاتین اُبلیویو(oblivio) به معنای فراموشی و نسیان برگرفته شده است.
• پتریفیکوس توتالوس(PETRIFICUS TOTALUS): سبب می شود فرد مورد نظر، نتواند از جایش تکان بخورد؛ از واژه ی لاتین پترا(petra) به معنای تخته سنگ برگرفته شده است.
• پرایور اینکانتاتم(PRIOR INCANTATEM): افسون قبلی را که به وسیله چوبدستی اجرا شده بود،نشان می دهد. از واژه های لاتین پریور به معنای پیشین و قبلی و نیز اینکانتاتم به معنای ورد وافسون برگرفته شده است.
• ریکتوسمپرا(RICTOSEMPRA): باعث قلقلک می شود؛ از واژه ی لاتین ریکتوس(rictus) به معنای لبخند توأم با خنده برگرفته شده است.
• ریدیکولوس(RIDDIKULUS): سبب می شود چیزی خنده دار به نظر آید.از آن برای نابود کردن بوگارتها استفاده می شود. از واژه ی لاتین ریدیکولوس به معنای خنده دار برگرفته شده است.
• روپارو(RUPARO): اشیاء را تعمیر می کند؛ از واژه ی لاتین ریپاریر(reparare) به معنای تعمیر کردن برگرفته شده است.
• وینگاردیوم لِویوس(WINGARDIUM LEVIOSA)ا: سبب بلند شدن اشیاء از زمین می شود؛ از واژه ی لاتین لویس به معنای سبک برگرفته شده است(که واژه ی انگلیسی « لوی تِیت » به معنی پرواز کردن نیز از آن برگرفته شده است.)
لاتین برای همه
اغلب وردها و افسونها فقط به صورت واژه های منفرد هستند، از زبان لاتین می توان به طور روزمره نیز استفاده کرد. در حقیقت ،لاتین امروزه هنوز زبان رسمی واتیکان است. نویسنده ای به نام هنری بیرد در کتابی سرگرم کننده با نام زبان لاتین برای تمامی مواقع، چند اصطلاح را ارائه می دهد که ممکن است برای همه سودمند باشد. این اصطلاحات و معانی آنها را در زیر می آوریم:
چه اتفاقی دارد می افتد؟ quid fit?
سگ من آن را خورد. canis menus id comedit.
وقتی به اینجا رسیدم اوضاع اینگونه بود. . ita erta quando hic adventi
زیپ شلوارتان باز است. braccae tuae aperiuntur.
راد، چطوری رفیق! radicitus comes!
به هیچ وجه. nullo modo.
احتمالش خیلی کم است. fors fortis.
به مفهوم حرفم توجه کن. labra lege.
اتفاقا عمدی. casu consulto.
افزون بر این، بیرد نوشته زیر را بر روی سپر اتومبیلش چسبانده است:
Si hoc adfixum in obice legere potes et liberaliter educatus et nimis propinquus ades.
اگر میتوانید این نوشته را بخوانید، این امر بدین معناست که هم فردی دارای تحصیلات عالیه هستید و هم زیاده از حد به اتومبیل من نزدیک شده اید.
از زبان لاتین در مکان های دیگر نیز استفاده میشود.به عنوان مثال، مودی چشم باباقوری قبلا کارآگاه بود(در دنیای هری پاتر، کارآگاه را Auror می نامند.)کارآگاه به افسر پلیسی گفته می شود که شغلش دستگیری و محاکمه جادوگران شرور است.در زبان لاتین واژه ی Aurora کلمه ی دیگری به معنای نور است. بنابراین کارآگاه (aurer) نامی کاملا مناسب برای فردی محسوب می شود که با تاریکی می جنگد. شعار هاگوارتز نیز به زبان لاتین است:Drago dormiens nunquam titillandus (به معنی « هرگز اژدهای خفته را قلقلک ندهید.») جی.کی.رولینگ گفته است:« علاقه دارم این گونه بیاندیشم که جادوگرها از این زبان مرده ، در نقش زبانی زنده استفاده می کنند.»
این نکته که زبان لاتین از چنین اهمیتی برخوردار است ، نکته ای معقول به نظر می رسد. پس از آن که در حدود 2هزار سال پیش رومیها اروپا(و از جمله بریتانیا) را تسخیر کردند ، زبان لاتین تبدیل به زبانی عمومی و مشترک شد.یعنی زبانی که در سراسر امپراتوری قابل استفاده بود. دانشمندان به این زبان اتکا می کردند تا مطمـئن شوند نتیجه ی کار و تحقیقات آنان می تواند در اختیار دیگران قرار گیرد. افزون بر این زبان لاتین ، زبان اولیه و اصلی مسیحیت بود. به مدت چندین قرن ، اغلب کتابها به زبان لاتین نوشته می شدند؛ زیرا احتمال اینکه افراد تحصیلکرده از این زبان آگاهی داشته باشند بسیار زیاد بود.
زبان لاتین ویژه جادوگرها
در زیر چند ورد ارائهمی شود که از زبان لاتین برگرفته شده اند:
• آکسیو(ACCIO): ورد احضار کردن ، که از واژه ی لاتین آکسیو به معنی صدا زدن یا فراخواندن گرفته شده است.
• آپارسیوم(APARECIUM): باعث مرئى شدن جوهر نامرئى می شود که از واژه ی لاتین آپارئو(appareo) به معنای مرئى شدن یا ظاهر شدن گرفته شده است.
• نفرین کانجانکتیویتوس(CONJUNCTIVITUS): دید چشم را تضعیف می کند ، که از واژه ی لاتین کانیوگو(coniugo) به معنای متصل کردن همه چیز به هم بر گرفته شده است. چشم از بافتی پیوندی به نام ملتحمه ی چشم برخوردار است. هنگامی که این بافت آلوده شود ، فرد مزبور دچار ورم ملتحمه می شود که این بیماری در بین مردم به «صورتی شدن چشم»معروف است.
• دِلِتریوس(DELETRIUS): باعث ناپدید شدن اشیاء می شود ؛ از واژه ی یونانی دلـئو(deleo) به معنای پاک کردن یا نابود کردن گرفته شده است.
• دِنسوژو(DANSAUGEO): باعث می شود اشیاء به طور غیر قابل کنترل ، رشد کنند و بزرگ شوند و احتمالا از واژه ی لاتین دنسو به معنای ضخیم کردن گرفته شده است (دراکو مالفوی این نفرین را به سوی هری نشانه می گیرد ، اما نفرین کمانه کرده و به دندان هرمیون برخورد می کند.)
• دیفیندو(DIFFINDO): اشیاء را می شکافد؛ از واژه ی لاتین دیفیندو به معنای شکافتن یا جدا کردن برگرفته شده است.
• دیسندیوم(DISSENDIUM): اشیاء را باز می کند و به عنوان مثال می توان به مجسمه ی جادوگری که نگهبان راه مخفی هاگوارتز به کاسه ی عسل است اشاره کرد؛ از واژه ی لاتین دیسیدو به معنای جدا کردن برگرفته شده است.
• اِنِرویت(ENERVATE): به اشیاء نیرو می دهد؛(نکته عجیب اینجاست که تأثیر این افسون ، دقیقا متضاد معنای آن ، هم در زبان لاتین و هم در زبان انگلیسی است.در زبان انگلیسی ، این واژه به معنای تضعیف کردن است و ریشه ی لاتین آن، یعنی اِنِروو(enervo) نیز دارای همین معنی است، و هیچ یک از آن دو واژه ، معنی تقویت کردن را نمی دهد.)
• اکسپکتوپاترونوم(EXPECTO PATRONUM): باعث ایجاد یک حامی یا پشتیبان می شود؛ از واژه های لاتین اکسپکتو(expecto) به معنای بیرون دادن وپاترونوس(patronus) به معنای محافظ گرفته شده است.
• اکسپلیارموس(EXPELLIARMUS): حریف را خلع سلاح می کند؛ از واژه ی لاتین اکسپلو(expello) به معنای خلع کردن و آرما(arma) به معنای اسلحه برگرفته شده است.
• افسون فیدلیوس(FIDELIUS CHARM): رازی را به فرد قابل اعتمادی می سپارد؛ از واژه لاتین ، فیدلوس(fidelus) به معنای وفادار و قابل اعتماد برگرفته شده است.
• فاینایت اینکانتاتِم(FINITE INCANTATEM): به افسونهای دیگر پایان می دهد. از واژه های فاینایت به معنای پایان دادن و اینکانتاتم به معنای ورد و افسون برگرفته شده است.
• ایمپدیمنتا(IMPEDIMENTA): شئ یا فرد را متوقف می سازد.از واژه لاتین ایمپدیمنتوم(impedimentum) به معنی مانع شدن و جلوگیری برگرفته شده است.
• اینسندیو(INCENDIO): برای جابه جایی به وسیله پودرپرواز از یک شومینه به شومینه ای دیگر، مورد استفاده قرار می گیرد؛ و از واژه ی لاتین اینسندیا به معنای آتش برگرفته شده است .
• اُبلیویات(OBLIVIATE): باعث فراموشی فرد موردنظر می شود؛ از واژه ی لاتین اُبلیویو(oblivio) به معنای فراموشی و نسیان برگرفته شده است.
• پتریفیکوس توتالوس(PETRIFICUS TOTALUS): سبب می شود فرد مورد نظر، نتواند از جایش تکان بخورد؛ از واژه ی لاتین پترا(petra) به معنای تخته سنگ برگرفته شده است.
• پرایور اینکانتاتم(PRIOR INCANTATEM): افسون قبلی را که به وسیله چوبدستی اجرا شده بود،نشان می دهد. از واژه های لاتین پریور به معنای پیشین و قبلی و نیز اینکانتاتم به معنای ورد وافسون برگرفته شده است.
• ریکتوسمپرا(RICTOSEMPRA): باعث قلقلک می شود؛ از واژه ی لاتین ریکتوس(rictus) به معنای لبخند توأم با خنده برگرفته شده است.
• ریدیکولوس(RIDDIKULUS): سبب می شود چیزی خنده دار به نظر آید.از آن برای نابود کردن بوگارتها استفاده می شود. از واژه ی لاتین ریدیکولوس به معنای خنده دار برگرفته شده است.
• روپارو(RUPARO): اشیاء را تعمیر می کند؛ از واژه ی لاتین ریپاریر(reparare) به معنای تعمیر کردن برگرفته شده است.
• وینگاردیوم لِویوس(WINGARDIUM LEVIOSA)ا: سبب بلند شدن اشیاء از زمین می شود؛ از واژه ی لاتین لویس به معنای سبک برگرفته شده است(که واژه ی انگلیسی « لوی تِیت » به معنی پرواز کردن نیز از آن برگرفته شده است.)
لاتین برای همه
اغلب وردها و افسونها فقط به صورت واژه های منفرد هستند، از زبان لاتین می توان به طور روزمره نیز استفاده کرد. در حقیقت ،لاتین امروزه هنوز زبان رسمی واتیکان است. نویسنده ای به نام هنری بیرد در کتابی سرگرم کننده با نام زبان لاتین برای تمامی مواقع، چند اصطلاح را ارائه می دهد که ممکن است برای همه سودمند باشد. این اصطلاحات و معانی آنها را در زیر می آوریم:
چه اتفاقی دارد می افتد؟ quid fit?
سگ من آن را خورد. canis menus id comedit.
وقتی به اینجا رسیدم اوضاع اینگونه بود. . ita erta quando hic adventi
زیپ شلوارتان باز است. braccae tuae aperiuntur.
راد، چطوری رفیق! radicitus comes!
به هیچ وجه. nullo modo.
احتمالش خیلی کم است. fors fortis.
به مفهوم حرفم توجه کن. labra lege.
اتفاقا عمدی. casu consulto.
افزون بر این، بیرد نوشته زیر را بر روی سپر اتومبیلش چسبانده است:
Si hoc adfixum in obice legere potes et liberaliter educatus et nimis propinquus ades.
اگر میتوانید این نوشته را بخوانید، این امر بدین معناست که هم فردی دارای تحصیلات عالیه هستید و هم زیاده از حد به اتومبیل من نزدیک شده اید.